Aig a' cheart àm tha mi toirt sùil air tùs-Eabhra Genesis caibideil 1. Nach inntinneach na h-uibhir de fhaclan san teacs aig a bheil co-cheangal fuaime agus cèille? Mic-talla a tha stèite, a-rèir coltais, chan ann air tuiteamas idir ach air bun-structar domhain na h-Eabhra fhèin. O chionn bliadhnachan bha mi a-mach air facal-fhreumhachd ri caraid a tha na mhinistear Càilbheanach ann an Dùn Èideann. Mar fhreagairt, chuir e nam chuimhne nach eilear a' cur mòran spèis air prìomh-thùs fhaclan na làithean-sa. Is e an nì tha as cudromaiche gu bheil aonta eadar daoine a-thaobh dè as ciall do fhacal sam bith an-diugh fhèin. Dè an diofar cò às a thàinig facal bho thùs? Chan eil ann ach fuaim. Nì fuaim sam bith a' chùis, nach dèan? Tha fhios gu robh e ceart gu ìre mhòr. Tha brìgh fhaclan a' sìor atharrachadh tro eachdraidh agus a-rèir baogaid dhaoine. Mar eisimpleir, cha leig sinn a leas a bhith coimhead nas fhaide na prìomh shibolet ud ar là-ne, am facal "gèidh"(sic), stèite sa Ghàidhlig fhèin a-nis an cois co-dhùnadh chuideigin am broinn seirbheis-naidheachd a' BhBC.
Saoilidh mi nach robh mo charaid clèireach a' toirt seachad a bheachd fhèin. Cha robh e ach a' toirt iomradh air fàsan-smaoineachaidh an là an diugh a-thaobh cùisean cànanach. Is e sin, gu bheil a h-uile càil a th'ann freumhaichte ann an tuiteamas lom, seach ann an deilbheachd Dhè. Gun teagamh is Darwineas as còireach gu bheil a' bheachd seo cho cumanta. Creud an duine neo-eisimeil a th'ann. Bho thaobh na feallsanachd seo chan eil ann an cainnt mhic an duine ach toradh gnòsail bhrùidean ro-eachdraidheil. Na brùidean bochda. Air am fàgail a dh'aona ghnothach le leithid Dawkins is Attenborough nan robotan ginteil gun adhbhar. Nan dìlleachdain truagha cosmach as aonais Cruitheir ghràsmhoir ghràdhmoir. Tha an dithist fhàidhean brèige seo a' caitheamh am beatha a' goid (cho sgileil 's as urrainn dhaibh) gach ainmhidh air an talamh bho làimh Dhè. Nam bradaichean meatafiosaigeach a' marcachd mar gum biodh air muin chreutairean balbha los mallachd a thoirt dhan Chruithear. Bu chòir dhaibh asal Bhalaam a chuimhneachadh. Beathach le comharra crois air a dhruim. Beathach a thug clisgeadh fa chomhair bagairt claidheamh breitheanais Dhè. Creutair a thug deagh rabhadh reusanta deas-bhriathrach dha mhaighstir.
Cuimhnicheamaid gu bheil, ann an seagh dha-rìribh, crois mar chomharra-seilbhe Dhè air druim gach creutair a th'ann. Oir an dà chuid chruthaich Crìosd iad, agus cheannaich E iad le fhuil a chroinn-cheusaidh-san. Gun teagamh sam bith tha claidheamh breitheanais Dhè a' bagairt air Dawkins agus Attenborough agus an cairdean airson an cuid ceannairc. Agus mura gabh iad aithreachas, bithidh gach uile chreutair a chaidh riamh tro an làmhan ag èiridh air am beulaibh air là mhòr a' bhreitheanais gus an dìteadh le cainnt ghlan reusanta. Oir tha an Crìosd a' sìor labhairt ruinn tro na nithean a rinneadh. Agus seo dhuinn ma-tà ùrnaigh iomchaidh as urrainn dhuinn togail às leth Dawkins agus Attenborough - is e sin gun cuir Dia glas-ghuib orra mar a chuir E air Balaam, gun a bhith leigeil leò mallachd is breug a chur an cèill tuilleadh, ach a-mhàin beannachd agus fìrinn. Oir tha Crìosd ag ìnnse dhuinn "gun toir daoine cunntas ann an là a' bhreitheanais airson gach facail dhìomhain a labhras iad" (Mata 12:36)
Tilleamaid a-rèiste gu pàtranan-fhaclan ùidheil Genesis caibideil 1. Sa chiad dol a-mach, seo againn paidhir fhaclan Eabhra a chluinneas sinn tric gu leòr nar cubaidean: "tohu" agus "bohu". Gheibhear seo ann an earrann 2:
tohu...bohu
Genesis 1:2 "Agus bha an talamh gun dealbh (תהו tohu) agus falamh (בהו bohu)".
qara...raqiya
Genesis 1:8 "Agus thug Dia mar ainm (קרא qara) air an adhar (רקיע raqiya) Nèamh"
mayim...shamayim
Genesis 1:9 "Cruinneachar na h-uisgeachan (מים mayim) a tha fo nèamh (שמים shamayim) a dh'aon àite"
dasha...deshe
Genesis 1:11 "Thugadh an talamh a-mach (דשא dasha) feur (דשא deshe), luibh a ghineas (זרע zara) sìol (זרע zera)"
sharats...sherets
Genesis 1:20 "Thugadh na h-uisgeachan a-mach gu pailt (שרץ sharats) an creutair gluasadach (שרץ sherets)
owph...uwph
...agus biodh eunlaith (עוף `owph) ag itealaich (עוף `uwph)"
parah...rabah
Genesis 1:22 "Sìolaichibh (פרה parah) agus fàsaibh lìonmhor (רבה rabah)"
remes...ramas
Genesis 1:26 "Gach nì a shnàigeas (רמש remes) a tha a' snàigeadh (רמש ramas)"
